CIA navodi da su u ljeto 1995. snage Hrvatske vojske (HV) bile dezorganizovane i u defanzivi, trpeći udare iz pravca tzv. Republike Srpske Krajine (RSK). Tadašnji hrvatski general Petar Stipetić bio je postavljen na čelo Glavnog štaba upravo s ciljem reorganizacije.
Prekretnica dolazi u noći 5. augusta, kada su jedinice 5. korpusa Armije Republike BiH, konkretno 501. i 502. brigada, izvele iznenadni prodor iz bihaćke enklave prema teritoriji Hrvatske, zaobišavši osmatračke tačke UN-a i probijajući se kroz zonu odgovornosti 15. korpusa RSK.
Brigade Armije RBiH su brzo zauzele Ličko Petrovo Selo i nastavile napredovanje kroz područje Plitvičkih jezera, a do ranog jutra već su bile 10 kilometara unutar hrvatskog teritorija.
Hrvatska vojska reagovala sa zakašnjenjem
Prema izvještaju, tek tri sata kasnije reagovale su hrvatske trupe, dok je strateški značajan radar na planini Plješevici već bio pod kontrolom 501. brigade Armije RBiH. Njihova akcija omogućila je direktan pritisak na komandne tačke RSK, uključujući i pravac prema Korjenici – sjedištu 15. korpusa pobunjenih Srba.
Srpske snage su nakon početnog iznenađenja konsolidovale odbranu, ali tek pod sve većim pritiskom iz više pravaca – uključujući i prodor 2. gardijske brigade HV-a – počinje slabljenje otpora.
Presudna uloga Armije RBiH prema CIA-i
Najvažniji detalj u izvještaju jeste potvrda da je upravo proboj Armije RBiH iz bihaćke enklave natjerao generala Tarbuka da upotrijebi svoju jedinu rezervnu – 33. pješadijsku brigadu – kako bi blokirao prodor s leđa. Bez tog očajničkog manevra, Vojska RSK ne bi imala kapacitet da zadrži napade HV-a, čime se direktno potvrđuje značaj bosanskohercegovačkih snaga u konačnom uspjehu operacije.
Zaključak: Istina jača od političkog narativa
Tvrdnje da je Hrvatska sama izvela i odlučila ishod operacije “Oluja” ne stoje pred dokumentovanim činjenicama. Izvještaj CIA-e jasno pokazuje da bez sinhronizovanih vojnih djelovanja i ključnog prodora Armije RBiH, operacija ne bi imala isti tok – niti isti ishod.
Izvor: Slobodna Bosna
